طی 20 سال گذشته جهش قابل توجهی در توسعه سیاست و اقتصاد ترکیه وجود داشته و افراد بسیاری به روش های مختلفی متقاضی مهاجرت به این کشور شده اند. این کشور افراد حرفه ای و متخصصان خارجی با صلاحیت بسیار بالا را از کشورهای دیگر جذب می کند. بسیاری از مهاجران از آمریکا، کشورهای اروپایی یا کشورهای همسایه به ترکیه نقل مکان می کنند. شهروندان بسیاری از کشورها برای انتقال کوتاه مدت به ترکیه نیازی به ویزا ندارند و می توانند تا 90 روز در این کشور اقامت داشته باشند، اما برای تحصیل، کار و تجارت حتی برای مدت کوتاه باید مجوز مربوطه را دریافت کنند.
ترکیه مقصد بسیار محبوبی در بین خارجیانیست که قصد خرید املاک و مستغلات در حومه شهرها، شهرهای بزرگ یا مناطق ساحلی را دارند، زیرا با امتداد مالکیت امکان دریافت تابعیت و اقامت دائم وجود دارد.
علاوه بر دریافت اقامت ترکیه از خرید ملک، امکان دریافت اقامت از روش های زیر وجود دارد:
• اقامت ترکیه از طریق کار
• اقامت ترکیه از طریق تحصیل
• اقامت ترکیه از طریق ثبت شرکت
• اقامت ترکیه از طریق ازدواج
• اقامت ترکیه از طریق سرمایه گذاری (و خرید ملک)
• اقامت ترکیه از طریق پناهندگی
پناهندگی در ترکیه
طبق قوانین ترکیه، پناهنده به عنوان "بیگانه ای تعریف می شود که در خارج از کشور خود باشد و نمی تواند یا تمایلی به حمایت از کشور مبدا خود ندارد." یا در مورد افراد بی تابعیت که تمایلی به بازگشت به کشوری که قبلاً در آن اقامت داشته است ندارد، زیرا ترس از پیگرد قانونی بر اساس نژاد، مذهب، ملیت، عضویت در یک گروه خاص یا نظر سیاسی به عنوان نتیجه وقایع رخ داده در اروپا دارد.
ترکیه کشوریست که در جهان میزبان بیشترین تعداد پناهندگان است، زیرا افرادی که به دلیل درگیری، خشونت و آزار به اجبار در سراسر جهان آواره شده اند، به بالاترین سطح رسیده است. در حال حاضر از جمعیت ترکیه حدود 3.7 میلیون پناهنده سوری و نزدیک به 370،000 نفر از سایر ملیت ها در این کشور ثبت شده اند. جمهوری ترکیه با حفظ محدودیت جغرافیایی کنوانسیون 1951، عضو کنوانسیون پناهندگان 1951 و پروتکل 1967 است، بنابراین برای پناهندگانی که به دلیل حوادث خارج از اروپا رخ داده، اسکان مجدد به کشور سوم را به عنوان بهترین راه حل حفظ می کند. با وجود تعداد زیاد پناهندگان سوری در کشور ترکیه و امتداد ورود آنها به این کشور، این انتظار می رود بسیاری از مردم سوریه همچنان به زندگی در ترکیه ادامه دهند.
قوانین پذیرش پناهندگان در ترکیه
کشور ترکیه با رعایت استانداردهای بین المللی اصلاحات قانونی بسیاری برای ایجاد یک سیستم موثر پناهندگی ملی ایجاد کرده است؛ در سال 2013، اولین قانون پناهندگی در ترکیه توسط مجلس تأیید شد و از یک سال بعد به اجرا درآمد، این قانون حمایت بین المللی ارکان اصلی سیستم پناهندگی ملی ترکیه را تعیین می کند و باعث تاسیس اداره کل مدیریت مهاجرت را به عنوان مسئول اصلی سیاست گذاری و رسیدگی به تمام خارجیان در ترکیه شد. مقررات حفاظت موقت نیز در همین سال توسط دولت ترکیه تصویب شد که تعهداتی را همراه با دستورالعمل هایی برای کسانی که از حمایت موقت در ترکیه برخوردارند، تعیین می کند.
مهاجرت به ترکیه از طریق پناهندگی
معمولا متقاضیان پناهندگی در ترکیه از کشورهای غیر اروپایی هستند، اما قوانین وضعیت پناهندگان اروپایی بسیاز محدود و سخت گیرانه است. بر اساس تحولات اساسی قوانین کشور ترکیه، پناه جویان به جای اینکه تا زمانی که مشکلات کشور خودشان حل شود در ترکیه سکونت یابند، تحت حمایت موقت در کشور دیگر سکونت داده می شوند، اما پناهندگان سوری در طی سال ها مورد حمایت مقامات ترکی قرار گرفته اند.
برای درخواست مهاجرت به ترکیه از طریق پناهندگی باید شخص متقاضی به صورت حضوری در دفتر استانی اداره کل مدیریت مهاجرت یا دفاتر عالی پناهندگان سازمان ملل مراجعه و درخواست ثبت شود. باید در نظر داشت که برای انجام این کار خارجی ها باید دو روش جداگانه را دنبال کنند؛ رویه اول به عنوان "رویه پناهندگی موقت دولت ترکیه" شناخته شده و روش دوم "رویه تعیین وضعیت پناهنده UNHCR " است. تصمیم گیری در مورد صلاحیت یا عدم صلاحیت خارجیان دارای پناهندگی موقت بر عهده دولت ترکیه و پناهندگان باید منتظر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل است، این تعیین وضعیت ممکن است هشت ماه تا یک سال طول بکشد.
سپس توسط این اداره برای متقاضی وقت مصاحبه صادر می شود که پس از انجام آن برای او و خانواده اش سندی برای حفاظت بین المللی با اعتبار شش ماهه صادر می شود؛ در صورتی که طی مصاحبه اطلاعات ناقص یا اشتباه داده شود، درخواست او رد می شود. تمام نیازهای پناهندگان توسط مقامات تامین می شود و خدماتی از جمله مدارک هویتی و امکان کار و استفاده از خدمات اجتماعی و آموزشی برای آنها فراهم می شود. البته ممکن است محدودیت هایی مانند زندگی در یک مکان خاص و گزارش مداوم روند زندگی به مقامات برای پناهجویان وجود داشته باشد. برای اقامت قانونی در ترکیه ، کلیه پناهجویان متعهد هستند که ظرف پنج (5) روز از ورود به خاک ترکیه، خود و اعضای خانواده خود را با بالاترین مقام اداری ثبت کنند.