شرایط بورسیه تحصیل در آلمان

امروزه به جهت سطح یسیار بالای دانشگاههای کشور آلمان ، اشخاص بسیاری مایل به اخذ  بورسیه در آلمان می باشند. اگر شما عزیزان در خصوص بورسیه در آلمان، مدارک مورد نیاز برای بورسیه در آلمان، شرایط بورسیه در آلمان سوالاتی دارید این مقاله به تمامی سوالات شما عزیزان در خصوص بورسیه در آلمان پاسخ خواهد داد.

تحصیل در دانشگاه‌های آلمان، با وجود تنوع رشته‌ها و امکانات مناسب، با دشواری‌ هایی نیز همراه است .تحصیل در دانشگاه های آلمان به دلیل کیفیت بسیار بالای آموزشی این دانشگاه ها و رتبه بسیار بالای دانشگاه های آلمان در رنکینگ های جهانی، همیشه مورد استقبال گسترده علاقمندان به تحصیل بوده است .یکی از موضوعات مهمی که امروزه در رابطه با کشور آلمان مورد بحث قرار می گیرد اخذ بورسیه تحصیلی در کشور آلمان می باشد.آنچه برای متقاضیان خارجی علاقه‌مند به تحصیل در آلمان، در مرحله اول حائز اهمیت است، تامین مالی  است. علاوه بر کارهای دانشجویی با حقوق ماهی ۴۰۰یورو، راه آسان ‌تری نیز برای تامین مخارج زندگی وجود دارد و آن دریافت بورس تحصیلی است.

در آلمان هشت موسسه وجود دارد که عمده فعالیتشان مربوط به حمایت مالی از دانشجویان خارجی است. این موسسات ممکن است، وابسته به یک حزب سیاسی در آلمان باشند یا گروهی مذهبی را نمایندگی کنند.  از شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در آلمان، میتوان به نمرات خوب در مقطع کارشناسی، اتمام تحصیل در موعد مقرر و همچنین شرکت در سمینارهایی که از سوی موسسه مورد نظر برگزار میشود، اشاره کرد. علاوه بر این، نامه پذیرش از استاد راهنما، بخصوص برای دانشجویان مقطع دکترا الزامی است. آنچه برای اکثر موسسات اهمیت دارد، اطمینان از بازگشت متقاضی به کشورش پس از اتمام دوران تحصیل در آلمان است، تا از این طریق علاوه بر انتقال تجربیاتش به سایرین، وجهه مثبتی نیز از جامعه و فرهنگ آلمان به مردم کشور خود منتقل کند.

هشت موسسه مربوط به بورسیه تحصیلی برای دانشجویان خارجی، بورسیه خود را تنها در

اختیار دانشجویانی قرار می‌دهند، که حداقل یک مقطع تحصیلی را در آلمان به اتمام رسانده باشند. اما موسسه دیگری با نام موسسه “تبادلات آکادمیک آلمان” با دفتر نمایندگی در تهران وجود دارد که شرایط دریافت بورسیه در آن متفاوت است. به طور مثال مدت اقامت متقاضی در آلمان به هنگام درخواست بورسیه نباید از یک سال بیشتر باشد. متقاضیان دانشجو در مقطع دکترا، عمده ترین مراجعه‌کنندگان به این موسسه هستند. این محدودیت از طرف سایر موسسات در آلمان وجود ندارد و متقاضیان خارجی می‌توانند حتی در ترم‌های اول تحصیل نیز بورسیه درخواست کنند.

با الزامی شدن شهریه دانشگاهها در اکثر ایالت های آلمان، مسئولان دانشگاهی نگران کاهش تعداد متقاضیان خارجی در دانشگاه های آلمان و به تبع آن کاهش روابط آکادمیک با کشورهای مربوطه هستند. از همین رو به طور مثال دانشگاه بیلفلد آلمان، در ابتکاری جالب به دانشجویان خارجی این دانشگاه بورسیه ای مشروط ارائه میکند. این دانشگاه تحت شرایطی خاص، از دانشجویان خارجی، شهریه دریافت نمیکند و دانشجویان تنها تعهد اخلاقی دارند که در پایان دوران تحصیل، این هزینه را به دانشگاه بازگردانند. از همین رو، بورسیه مشروط نیز به انواع دیگر بورسیه های تحصیلی اضافه شده است.

اولین سوالی که همیشه ذهن افراد را در زمینه بورس تحصیلی در کشور آلمان به خود مشغول کرده است، سنجش زبان آلمانی در کشور آلمان می باشد و اینکه چگونه سطح معلومات متقاضی در زبان آلمانی سنجیده میشود؟ برای تحصیل در مراکز آموزش عالی آلمان، ارائه‌ مدارکی که نشان‌ دهنده تسلط کافی داوطلب به زبان آلمانی است، ضروری است. همانطور که مشاهده فرمودید یکی از لازمات گرفتن بورس در کشور آلمان داشتن مدرک زبان آلمانی است.  تنها داوطلب‌ هایی که قصد تحصیل در رشته ‌های المللی را دارند، از این قاعده مستثنی هستند. برای دریافت این مدارک می‌توان در آزمون‌های زبان ویژه‌ای که هم در ایران و هم در آلمان برگزار می‌شوند، شرکت کردوکلای برتر موسسه حقوقی ملک پور شما عزیزان را در خصوص اخذ بورسیه در آلمان یاری می نمایند و رزومه شما عزیزان را در خصوص اخذ بورسیه در آلمان بررسی می کنند.

برای تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه های آلمان، فرد می بایست دانشجوی مقطع کارشناسی در دانشگاه های سراسری داخل کشور بوده و یا قبولی آزمون سراسری را داشته باشد. به عبارت دیگر صرفاً با داشتن دیپلم و یا پیش دانشگاهی در اکثر موارد نمی توان مستقیم برای اخذ پذیرش در دانشگاه های آلمان اقدام نمود.

برای تحصیل در آلمان، بهتر است در کشور خود به‌ موقع به جمع آوری اطلاعات مورد نیاز بپردازید،  مثلا اطلاعات درباره‌ روادید دانشجویی. اصولا راه تحصیل در مراکز آموزشی آلمان بر روی تمام خارجی ‌ها گشوده‌ است به شرط این ‌که متقاضی شرایط لازم برای دریافت پذیرش تحصیلی را داشته باشد. بخش روابط بین‌الملل (Akademisches Auslandsamt) درهر دانشگاهی مسئول ارزیابی مدارک و شرایط متقاضی  برای صدور پذیرش تحصیلی است. متقاضیانی که آخرین مدرک تحصیلی ‌شان در آلمان به رسمیت شناخته نمیشود، این امکان را دارند که با گذراندن دوره‌ کالج سطح علمی خود را به سطح متقاضیان ورود به دانشگاه برسانند. متقاضی تحصیل در آلمان میتواند برای جمع ‌آوری اطلاعات مورد نیاز پیرامون تحصیل در آلمان، رشته‌ های تحصیلی و میزان معلومات لازم در زبان آلمانی  به موسسه تبادلات دانشگاهی (آکادمیک) آلمان(DAAD) در کشور خود مراجعه نماید.  دانشجویان می ‌بایست مدرک زبان معتبری ارائه‌ دهند که برای صدور پذیرش دانشجویی ضروری است. برای ارزیابی سطح زبان آلمانی و دریافت مدرک مورد نظر آزمون‌ های گوناگونی برگزار می ‌شوند که داوطلب می ‌تواند در یکی از آنها شرکت کند. تنها دانشجویان رشته ‌های بین المللی نیازی به ارائه مدرکی که دال بر سطح معلومات زبان آلمانی باشد، ندارند. زبان مورد نیاز برای این دسته از دانشجویان زبان انگلیسی است.

نخستین گام در این ‌راه جمع‌ آوری اطلاعاتی است در مورد:  شرایط دریافت پذیرش تحصیلی، سطح معلومات مورد نیاز در زبان آلمانی، چگونگی دریافت روادید دانشجویی و اجازه‌‌ی اقامت در کشور آلمان. متقاضی میبایست سطح معلومات خود در زبان آلمانی را با ارائه‌ مدرکی معتبر به اثبات برساند. داوطلبانی که هدفشان تحصیل در رشته‌ های بین المللی است، از این قاعده مستثنی هستند. یکی از شرایط لازم برای تحصیل این گروه از دانشجویان، تسلّط کافی به زبان انگلیسی است.

چگونه سطح معلومات متقاضی در زبان آلمانی سنجیده میشود؟

برای تحصیل در مراکز آموزش عالی آلمان، ارائه‌ی مدارکی که نشان‌دهنده‌ی تسلّط کافی داوطلب به زبان آلمانی است، ضروری است. تنها داوطلب‌هایی که قصد تحصیل در رشته‌های بین المللی را دارند، از این قاعده مستثنی هستند. برای دریافت این مدارک میتوان در آزمون‌های زبان ویژه‌ای که هم در ایران و هم در آلمان برگزار میشوند، شرکت کرد.

ارائه چه مدارکی برای تحصیل در آلمان ضروری است؟

مهمترین مدرک روادید دانشجویی است. برای متقاضیان تحصیل در آلمان سه نوع روادید وجود دارد:

روادیدی که فقط برای فراگیری زبان در آلمان صادر میشود (Sprachvisum)

روادید متقاضی تحصیل ( Studienbewerbervisum)

روادید دانشجویی ( Visum zu Studienzwecken)

تنها داشتن روادید دانشجویی امکان اقامت و تحصیل دانشجویی در آلمان را فراهم میسازد. متقاضی میبایست افزون بر روادید دانشجویی،  گذرنامه معتبر و اصل مدارک ( کارنامه های‌) تحصیلی خود را نیز ارائه دهد.

نحوه پذیرش دانشجو در رشته‌های گوناگون چگونه است؟

بخش روابط بین الملل دانشگاهها  (Akademisches Auslandsamt)و مرکز اصلی  توزیع سهمیه دانشجویی (ZVS) ، مسئولیت توزیع جواز دانشجویی در رشته‌های گوناکون را به عهده دارند. پذیرش تحصیلی تنها زمانی صادر میشود که متقاضی دارای جواز ورود به مراکز آموزش عالی(Hochschulzugangsberechtigung) باشد. پس از دریافت همه‌ این مدارک، متقاضی میتواند در مراکز آموزش عالی نامنویسی(Einschreibung) کند.

متقاضی میباید خود را پس از ورود به آلمان نزد چه اداره‌هایی معرفی کند؟

مهمترین اداره‌، اداره‌ خارجیها (Ausländeramt)و اداره‌ ثبت احوال  (Einwohnermeldeamt) است. داوطلب تحصیل در آلمان میباید در اداره‌ خارجیها مدارکی ارائه دهد که دال بر تأمین هزینه‌ی تحصیل دانشجو در آلمان ‌باشند. اجازه‌ اقامت دانشجویی در آلمان تنها برای یک سال صادر میشود و باید هر ساله تمدید شود.

آیا کارنامه‌ها‌ی تحصیلی و دیگر مدارک باید تأیید شوند؟

برای درخواست تحصیل در آلمان میبایست  تمام مدارک و کارنامه‌های متقاضی نخست ترجمه و سپس به ‌طور رسمی تأیید شوند. برای درخواست پذیرش، تنها به ترجمه‌ تأیید شده‌ این مدارک نیاز است. نکته‌ مهم : هیچگاه اصل مدارک خود را تحویل ندهید.  ارایه ترجمه‌ تایید شده‌ مدارک کافی است.

آیا دانشجو می‌‌بایست خود را بیمه‌ درمانی کند؟

دانشجویان آلمانی و دانشجویان سایر کشورها زیر پوشش شرکتهای بیمه‌ خدمات درمانی دولتی  (gesetzliche Krankenkasse)  قرار میگیرند. حق بیمه‌ دانشجویی تقریبا ۵۰ یورو در ماه است.

چه مقدار پول برای تحصیل در آلمان لازم است؟

هزینه‌ زندگی در آلمان بالاست. میزان مخارج زندگی دانشجویی در آلمان بستگی زیاد به شهری دارد که دانشگاه در آن واقع ‌است. در بیشتر ایالت‌ها، دانشجویان هنوز شهریه ای به دانشگاه نمی‌پردازند. ولی دانشجو برای تامین مخارج زندگی‌‌اش میباید ماهیانه در حدود ۶۶۰ یورو پول داشته ‌باشد.

دانشجو کجا و چگونه میتواند جایی برای زندگی پیدا کند؟

از طریق روزنامه ‌ها، آگهی‌ ها یا تابلوهای اعلانات. آپارتمان های اشتراکی(Wohngemeinschaft) یا خوابگاه‌ های دانشجویی(Studentenwohnheim) امکانهای خوبی برای زندگی مناسب دانشجویی هستند. بعلاوه اداره‌ امور صنفی و فوق برنامه‌ دانشجویی (Studentenwerk)  و بخش روابط بین الملل دانشگاه مربوطه   (Akademisches Auslandsamt) هم در یافتن مکانی برای زندگی، به دانشجویان کمک میکنند.

آیا دانشجو در آلمان برای کارکردن نیاز به اجازه‌ کار دارد؟

خیر، امّا در این مورد محدودیتهایی وجود دارد. دانشجویان کشورهای غیر از اعضای اتحادیه‌ اروپا، مجازند  تنها ۹۰ روز در سال کار کنند. از سوی دیگر در برخی ایالت ها، این دانشجویان اجازه دارند تنها در تعطیلات بین دو نیم سال تحصیلی کار کنند.

هر دانشجو برای تأمین مخارج زندگی در آلمان، ماهیانه به ۶۶۰ یورو احتیاج دارد. هزینه ‌زندگی در کشور آلمان بالاست. ۶۶۰ یورو در ماه پول زیادی نیست. با این مبلغ در ماه، دانشجو زندگی کاملاً ساده‌ ای خواهد داشت. برای اینکه از این پول کم بتوان به بهترین شکل استفاده کرد، باید به هزینه‌ های ثابت زندگی در آلمان توجّه کرد و آنها را تا آنجا که امکان دارد، پایین نگهداشت. یکی از این هزینه‌ های ثابت کرایه‌ خانه است.

تخفیف‌‌های ویژه‌ دانشجویان

در بسیاری از موارد تخفیف‌ های ویژه ای برای دانشجویان در نظر گرفته‌ شده ‌است. برای مثال موزه ها و مراکز فرهنگی معمولاً به دانشجویان تسهیلات ویژه‌ ای عرضه می ‌کنند. گاهی با بهره‌ گیری از این تخفیف‌ ها، دانشجو میتواند با هزینه کمی سفر کند، از جمله با هواپیما. برای استفاده از تمام این تسهیلات، خوب است که دانشجو دارای کارت بین المللی دانش‌آموزی/ دانشجویی Internationale Schüler – und Studentenausweis (ISIC) باشد. قیمت این کارت ۹ یو روست و برای درخواست آن باید با به همراه داشتن یک عکس رنگی و کارت دانشجویی به اداره‌ امور صنفی و فوق ‌برنامه‌ دانشجوییStudentenwerk   مراجعه کرد. اما بدون داشتن این کارت هم  به دانشجو در بسیاری موارد تخفیف‌ تعلق میگیرد. دانشجویان تا سن ۲۶ سالگی میتوانند با ارائه کارت دانشجویی خود از تسهیلات ویژه‌ای برای سفر کردن با قطار استفاده کنند. برای دانشجویان دیگر گروههای سنتی هم، استفاده از وسایل نقلیه عمومی ( به جز تاکسی) معمولاً بسیار ارزانتر از سایر قشر های جامعه است.

پیشتر دانشجو برای تحصیل در مراکز آموزش عالی دولتی آلمان مجبور به پرداخت شهریه نبود. اما پس از لغو ممنوعیت مطالبه‌ شهریه از دانشجویان، در سال ۲۰۰۵، توسط  دادگاه قانون اساسی دولت فدرال آلمان  Bundesverfassungsgericht، در بسیاری از ایالت ‌ها، در آینده دانشجویان مجبور به پرداخت شهریه خواهند بود. برخی ایالت ‌ها مطالبه‌ شهریه از دانشجویان را از نیم سال زمستانی ۲۰۰۶ـ۲۰۰۷ آغاز کرده‌ اند. شهریه‌ پرداختی ۵۰۰ یورو در هر نیم‌ سال تحصیلی “زِمِستِر” (Semester) تعیین شده‌ است. بهتر است قبل از اقدام برای دریافت پذیرش تحصیلی، از این ‌نکته که آیا در مرکز آموزش عالی انتخابی شما هم شهریه پرداخت میشود یا خیر، اطلاع حاصل کنید.

دانشجویانی که دوران تحصیل آنها به درازا می ‌کشد و تعداد نیم سال ‌های تحصیلی ‌شان از حد مجاز پیش ‌بینی شده، میگذرد، باید شهریه بپردازند. این شهریه افزون بر عوارض دانشجویی است که به طور عادی به دانشگاه پرداخته‌ می شود و مقدار آن تا ۸۰۰ یورو در هر نیم سال تحصیلی می ‌رسد. موعد پرداخت این شهریه معمولاً پس از ۷ سال تحصیل یا به عبارتی پس از ۱۴ نیم سال تحصیلی است.

سوای شهریه‌ ای که دانشجو به ‌زودی در بسیاری از دانشگاه ‌ها میباید بپردازد، دانشجویان برای هر نیم سال تحصیلی مبلغی به عنوان سهم دانشجو در امور دانشجویی (عوارض دانشجویی) به دانشگاه می ‌پردازند که  Semesterbeitrag  نام دارد. این مبلغ معمولاً بیش از ۱۰۰ یورو در هر نیم‌ سال تحصیلی نیست و به خرج اداره‌ امور صنفی و فوق‌ برنامه دانشجویی  (Studentenwerk)  و همچنین شورای عمومی دانشجویی که به اختصار به آن “آستا” میگویندAsta))، میرسد. در شهرهای بزرگ، در این مبلغ پرداختی، هزینه‌ بلیط نیم سال تحصیلی (Semesterticket) هم منظور شده، که حق استفاده‌ رایگان از اتوبوس‌ و قطار در محدوده ای مشخص را به دانشجو می ‌دهد.

بلیط استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی ( اتوبوس، قطار، قطار زیرزمینی) در محدوده ای مشخّص، که برای یک نیمسال تحصیلی اعتبار دارد. به طور معمول کارت دانشجویی همزمان بلیط نیم سال تحصیلی هم محسوب میشود، وقتی که هزینه آن در مبلغ پرداختی به عنوان سهمیه دانشجو در امور دانشجویی (Semesterbeitrag)، پرداخت شده باشد.

اداره‌ امور صنفی و فوق برنامه دانشجویی (Studentenwerk)

نهاد مستقل که مسئولیت اداره‌ سالن‌ های غذاخوری و کافه ‌تریاها و توزیع و اداره‌ خوابگاه‌ های دانشجویی را در مراکز آموزش عالی به‌ عهده دارد. افزون بر آن، این نهاد مشاوره‌ های روانی‌ـ درمانی هم به دانشجویان ارائه میدهد.

قانون فدرال پشتیبانی مالی از تحصیل “Bundesausbildungsförderungsgesetz” که به اختصار بافوگ( BAföG) گفته میشود، برای پشتیبانی از دانشجویان در طول تحصیل، برای آنان کمک هزینه‌ تحصیلی در نظر گرفته ‌است. این کمک‌ هزینه‌ تحصیلی تنها به دانشجویانی تعلق میگیرد که هنوز از مرز ۳۰ سالگی نگذشته‌اند و خانواده‌ آنها قادر به حمایت مالی از آنان نیست. مقدار این کمک‌ هزینه، بستگی به درآمد خانواده‌ دانشجو و درآمد خود دانشجو ( چنانچه دانشجو مشغول به کار باشد) دارد. با پایان یافتن مدّت قانونی تحصیل ( برای دانشگاهیان تا پایان نیم سال نهم و برای دانشجویان سایر مراکز آموزش عالی، تا پایان نیم سال هفتم) این کمک هزینه‌ تحصیلی قطع میشود،  مگر در موارد استثنائی مثل بیماری یا سرپرستی و نگهداری از بچه  یا  در صورت داشتن هر گونه معلولیت.

بخشی از این کمک هزینه،‌ میبایست بعدها توسط دانشجو به دولت بازپرداخت شود. دانشجویان خارجی هم میتوانند با داشتن شرایطی ویژه درخواست بافوگ کنند. این شرایط شامل حال دانشجویان عادی از کشورهایی که عضو اتحادیه‌ اروپا نیستند، نمیشود. اطلاعات بیشتر در این زمینه را میتوان با مراجعه به اداره بافوگ مستقر در اداره‌ امور صنفی و فوق ‌برنامه‌ دانشجویی کسب کرد.