جغرافیای کشور آلمان

جمهوری فدرال آلمان ،کشوری سرسبز به مساحت ۳۵۷۱۲۱۴۱ کیلومتر مربع از شمال با دریای بالتیک و کشور دانمارک و دریای شمال و از جنوب با کشور اتریش و سوییس و از شرق با کشورهای لهستان و جمهوری چک و از غرب با کشورهای فرانسه و لوگزامبورگ و بلژیک و هلند همسایه میباشد.

فرانسه و در شرق لهستان و جمهوری چک هستند. دریای شمال و دریای بالتیک راه‌های آلمان به آب‌های آزاد هستند. سواحل آبی این کشور با این دو دریا حدود ۲۳۸۹ کیلومتر است. طولانی‌ترین رودهای آلمان راین با ۸۵۶ کیلومتر، الب ۷۰۰ کیلومتر و دانوب۶۴۷ کیلومتر هستند. آب‌وهوای آلمان معتدل اقیانوس اطلس و قاره‌ای است. بادهای غالب بر آلمان از سمت غرب می‌وزند.

از نظر وضعیت جغرافیایی آلمان از دریای شمال و بالتیک تا رشته‌کوه‌های آلپ در جنوب به پنج ناحیه بزرگ تقسیم می‌شوند، سرزمین‌های پست در شمال، رشته‌کوه‌های میانه، دامنه‌های کم‌ارتفاع کوه‌های میانه در جنوب غربی، دامنه‌های کوه‌های آلپ، کوه‌های آلپ در باواریا.

آلمان در میانه ی اروپا در شمال با دانمارک همسایه است (به طول ۶۷ کیلومتر)، در سمت شمال شرقی با لهستان (۴۴۲ کیلومتر)، در شرق با جمهوری چک (۸۱۱ کیلومتر)، در جنوب شرقی با اتریش (۸۱۵ کیلومتر بدون احتساب مرز در دریاچه بُودِن)، در جنوب با سوئیس (۳۱۶ کیلومتر، بدون احتساب مرز در دریاچه بُودِن)، در جنوب غربی با فرانسه (۴۴۸ کیلومتر)، در غرب با لوکزامبورگ (۱۳۵ کیلومتر) و بلژیک (۱۵۶ کیلومتر) و در شمال غربی با هلند (۵۶۷ کیلومتر). در شمال، دریای شمال و دریای بالتیک مرزهای طبیعی کشور را تشکیل می دهند. آلمان در جنوب سهمی از کوهستان آلپ دارد.

خِطّه ی آلمان آمیزه ای از دشت و جنگل و کوه و ساحل و تعدادی جزیره و مجموعه ای از باطلاق ها و دریاچه هاست. شمال آن سرزمینی است پست که بخش بزرگی از ساحل آن سدبندی شده است. دشت پست شمالی به دشتهای ناحیه ی مرکز می پیوندد، که گسترده ترین شان دشتهای راین سفلی، وستفالن و ناحیه ی لایپزیک هستند. مشخصه ی سرزمین پست شمالی برکه ها، تپه ماهورها، مراتع وسیع و دریاچه های آن است.

رشته کوههای مرکزی جداکننده ی شمال و جنوب آلمان است. عمده ترینشان از شما ل به جنوب عبارت اند از هارتس (Harz)، کوهستان اِرتس (Erzgebirge)، کوهستان فیشتل (Fichtelgebirge)، هونس روک (Hunsrck) و کوههای جنگل باوارایا (Bayerwald). بر ارتفاع و تراکم آنها از شمال به جنوب افزوده می شود. بلندترین کوه منطقه ی میانه فلدبرگ (Feldberg) در کوهستان شوارتس والد (جنگل سیاه) است (۱۴۹۳ متر)، مقام بعدی از آن آربِر بزرگ (Groen Arber) است (۱۴۵۶ متر) که در کوهستان جنگل باواریا واقع است.

سهم آلمان از کوهستان آلپ عمدا آن بخش واقع در منطقه شوابن و باواریای علیاست که از کوههای مدور و پوشیده از جنگل آغاز می شود و در جنوب به کوههای صخره ای و ستیغ های مرتفع می رسد.

کانون جغرافیایی آلمان در بخش نیدِردوُرلا (Niederdorla) در غرب تورینگن، در فاصله ای مساوی از ارفورت و گوتینگن است.

ایالتهای نیدرزاکسن، برمن، هامبورگ و شلِسویگ هولشتاین در کنار دریای شمال قرار دارند که یک دریای حاشیه ای اقیانوس اطلس است. بخش جنوبی دریای شمال که شامل کانال مانش نیز می شود، پررفت وآمدترین حوزه ی دریایی در جهان است. ایالتهای مکلنبورگ فورپومرن و شلِسویگ هولشتاین با دریای درون بومی بالتیک مجاورند که خود از طریق دریای اسکاگراک (Skagerrak) به دریای شمال متصل است.

جزیره های دریای بالتیک عمدتا بزرگتر از جزیره های دریای شمال هستند. بزرگترین آنها که در عین حال بزرگترین جزیره ی آلمانی است روگن (Rgen) است که حدود ۹۲۶ کیلومتر مربع وسعت دارد. جزیره ی بزرگ بعدی اوزه دم (Usedom) است که بخشی از آن به لهستان متعلق است.

آلمان بیش از ۱۲۰۰۰ دریاچه ی کوچک و بزرگ دارد که تنها ۷۵۰ تای آنها وسعتی بیشتر از ۰/۵ کیلومتر مربع دارند. بزرگترین دریاچه در آلمان بُودِن (Bodensee) است که در محل تلاقی خاک آلمان، سوئیس و اتریش واقع است. ۲۸ درصد آن متعلق به آلمان است. این دریاچه با عمق بیشینه ی ۲۵۲ متر عمیق ترین دریاچه ی آلمان است. دومین دریاچه ی بزرگ آلمان دریاچه ی موریتس (Mritz) در مکلنبورگ است.

رودخانه یک عنصر ثابت در مناظر طبیعی آلمان است. مهمترین رودخانه های آلمان راین، دانوب، الب، اُدر، وِزِر و اِمز هستند. طویلترین آنها دانوب است، که اگر از دهانه ی آن در چشمه ی بْرِگ (Breg Quelle) در حاشیه ی جنگل سیاه حساب شود ۲۸۸۸ کیلومتر درازا دارد و پس از ولگا درازترین رود اروپاست. فقط بخش کوچکی از دانوب از آلمان می گذرد (۶۴۷ کیلومتر). دانوب به دریای سیاه می ریزد. دیگر رودهای آلمان یا به دریای شمال یا به دریای بالتیک منتهی می شوند. در درون آلمان راین طویل ترین رودخانه است، طول کامل آن ۱۳۲۰ کیلومتر است. ۸۶۵ کیلومتر آن در داخل آلمان واقع است. راین پر رفت وآمدترین راه آبی در اروپاست. این رودخانه افزون بر اهمیت اقتصادی ، جایگاه ویژه ای در فرهنگ آلمان دارد. آلمانی ها با داستان ها و چکامه های فراوان درباره ی راین این رودخانه را به نمادی از هویت قومی خود تبدیل کرده اند.