سیستم سیاسی اتریش

اتریش یک کشور جمهوری دموکراتیک بوده و سیاست اتریش نیز برهمین اساس تنظیم شده است.. قلمروی جمهوری فدرالی این کشور، شامل 9 ایالت یا ناحیه (Bundesländer) است. شهر وین علاوه بر پایتخت اتریش، میزبان مقامات عالی‌رتبه‌ی اتریش نیز هست. از سال 1995، اتریش به عضویت اتحادیه اروپا درآمد.

احزاب سیاسی اتریش

درحال حاضر هفت حزب سیاسی در پارلمان اتریش وجود دارند. در سیستم سیاسی اتریش برای اینکه یک حزب بتواند دولت تشکیل بدهد، نیازمند کسب بیشتر از 50% از آرا، یعنی بیشتر از 92 کرسی است.

دو حزب سوسیال‌دموکرات و حزب خلق اتریش، دارای بیشترین کرسی‌ها در پارلمان اتریش هستند. رقابت اصلی در پارلمان اتریش نیز در اغلب اوقات، بین این دو حزب است. غیر از این دو حزب، سایر احزاب به نوعی اپوزوسیون تلقی می‌شوند. در برخی ایالت‌ها مانند بورگن‌لاند و وین، تعداد اعضای حزب سوسیال‌دموکرات و در برخی ایالت‌های مانند فورارلبرگ و تیرول، تعداد اعضای حزب خلق اتریش، بیشتر است.

علاوه بر هفت حزب اصلی اتریش، حدود 700 حزب خرد دیگر مانند حزب حقوق حیوانات (TRP)، اتحاد سیاه و زرد (SGA) و ... وجود دارند. از سال 1980 به بعد، تنها چهار حزب همواره از کرسی در پارلمان اتریش برخوردار بودند.

انتخابات در اتریش

تمام اصول و حقوقی که توسط قانون اساسی اتریش بنا می‌شوند، باید بطور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق رأگیری‌های سرّی، شخصی و یا مساوی، به رسمیت شناخته شوند. شهروندان اتریش می‌توانند در رأی‌گیری‌های زیر شرکت نمایند:

·         انتخابات اعضای شورای ملی (Nationalrat) که هر پنج سال یکبار برگزار می‌شود.

·         انتخابات پارلمان ولایتی (Landtag) که هر پنج یا شش سال یکبار برگزار می‌شود.

·         شورای شهرداری (Gemeinderat) که هر پنج یا شش سال یکبار برگزار می‌شود. شهروندان سایر کشورهای اتحادیه اروپا که در آن شهر زندگی می‌کنند نیز حق رأی دارند.

·         انتخابات اعضای اتریشی پارلمان اروپا (Austrian Members of the European Parliament). شهروندان سایر کشورهای اتحادیه اروپا که اقامت اصلی آنها در اتریش است، حق رأی دارند.

·         انتخابات رئیس‌جمهور (Bundespräsident) که هر شش سال یکبار برگزار می‌شود.

از دیگر ابزارهای دموکراسی موجود در سیاست اتریش می‌توان به برگزاری رفراندوم‌ها و همه‌پرسی‌ها اشاره کرد. همچنین تمام شهروندان اتریش که پیش از انتخابات، 16 سال تمام سن داشته باشند، می‌توانند در انتخابات شرکت نمایند.

پارلمان اتریش

سیستم قانون‌گذاری در سیاست اتریش بصورت دومجلسی است، اما پارلمان ایالت‌های اتریش از یک مجلس تشکیل شده است. پارلمان دولتی اتریش از دو مجلس شورای ملی و شورای فدرال تشکیل شده است.

شورای ملی اتریش

(به آلمانی: Nationalrat، به انگلیسی: National Council، مخفف: NR) مجلس قانون‌گذار اصلی است. آماده‌سازی و پیاده‌سازی قوانین در دولت فدرال و یا در دولت‌های ایالتی انجام می‌پذیرد. این مجلس به طور عامیانه مجلس سفلا (Unterhaus) نامیده می‌شود. بطور کلی برای اینکه یک لایحه به قانون تصویب شود، باید در این مجلس رأی کافی را کسب نماید.

در سیاست اتریش، شورای ملی دارای 183 کرسی است که این کرسی‌ها بین 7 حزب اصلی و نمایندگان مستقل، به نسبت تعداد آرای کسب شده، تقسیم می‌شود. هرکدام از احزاب که بیشتر از 50% کرسی کسب نمایند، می‌تواند تشکیل دولت دهند. در غیر اینصورت رهبر حزبی که به نسبت احزاب دیگر، کرسی‌های بیشتری دریافت کرده، رئیس شورای ملی می‌شود. رئیس شورای ملی، همان صدراعظم اتریش است. در حال حاضر دو حزب سوسیال‌دموکرات و حزب خلق اتریش، هرکدام دارای 51 کرسی در شورای ملی اتریش هستند. از آنجاییکه سال پیش رهبر حزب سوسیال‌دموکرات به صدراعظمی رسید، امسال نیز کریستیان کرن، صدراعظم اتریش انتخاب شده است. جدول زیر تعداد کرسی‌های هر حزب در شورای ملی اتریش در سال 2017 را نشان می‌دهد.

7 حزب فوق دارای 175 کرسی در شورای ملی اتریش هستند، 8 کرسی باقیمانده متعلق به نمایندگان مستقل است. از دیگر احزاب مهم در سیاست اتریش که در انتخابات سال 2017 موفق به کسب کرسی نشدند، عبارتند از:

·         حزب اتحاد برای آینده اتریش (Bündnis Zukunft Österreich) به اختصار BZÖ

·         حزب تیم استروناک برای اتریش (Team Stronach für Österreich) به اختصار Team Stronach

·         حزب کمونیست اتریش (Kommunistische Partei Österreichs) به اختصار KPÖیا CPA

·         حزب دزدان دریایی اتریش (Piratenpartei Österreichs) به اختصار PIRAT

·         حزب مسیحیت اتریش (Christliche Partei Österreichs) به اختصار CPÖ

شورای فدرال اتریش

(به آلمانی: Bundesrat، به انگلیسی: Federal Council، مخفف: BR) به منظور منافع ایالت‌های اتریش، و به نمایندگی آنها در سطح فدرال تشکیل شده است. با اینکه این شورا به نسبت شورای ملی اتریش دارای قدرت پائین‌تریست، اما آن را مجلس علیا (Oberhaus) یا سنا می‌نامند. وظیفه‌ی شورای فدرال اتریش، تائید یا رد مصوبات شورای ملی است، اما در اغلب موارد شورای ملی اتریش می‌تواند عدم تأیید مصوبات خود توسط شورای فدرال را خنثی نماید.

در سیاست اتریش، شورای فدرال از 61 کرسی تشکیل شده و نمایندگان آن برحسب نمایندگی تناسبی از پارلمان هر ایالت (Landtage) در دوره‌های 5 یا6 ساله انتخاب می‌شوند. بنابراین شورای فدرال برای نمایندگان دائمی نبوده و باهربار تغییر در کرسی‌های شورای ملی، نمایندگان آن تغییر می‌کنند؛ زیرا طبق اصل نمایندگی تناسبی، هر حزب به نسبت تعداد آرایی که کسب می‌کند، در آن پارلمان یا شورا صاحب کرسی می‌شود.

از هر ایالت به نسبت جمعیت و وسعت آن، نماینده برای شورای فدرال انتخاب می‌شود. جدول زیر تعداد کرسی‌های هر ایالت در شورای فدرال اتریش در سال 2017 را نشان می‌دهد.

بطور کلی سیستم پارلمان اتریش بسیار شبیه به پارلمان بریتانیا است.

ترتیب قدرت‌های اجرایی در اتریش

رئیس‌جمهور

رئیس جمهور اتریش که در زبان آلمانی بصورت Österreichischer Bundespräsident(بوندس‌پرزیدنت) خوانده می‌شود، الکساندر فن در بلن (Alexander Van der Bellen) است که 26 یانوار سال 2017 از طرف مردم انتخاب شد. فن در بلن عضو حزب خاصی نبوده و بصورت مستقل فعالیت می‌‎کند. اون پیش‌تر عضو حزب سبزها بود. با وجود برخورداری از قدرت قانون اساسی، مقام ریاست جمهوری در سیستم سیاسی اتریش تقریباً یک مقام تشریفاتی محسوب شده که اکثراً طبق پیشنهادات و توصیه‌های صدراعظم و کابینه، عمل می‌کند.

صدراعظم

صدراعظم اتریش که در زبان آلمانی بصورت Bundeskanzler(بودنس‌کانتسلا) یا گاهی اوقات Kanzler(کانتسلا) خوانده می‌شود، رئیس حکومت اتریش است. صدراعظم اتریش دارای برترین اختیارات فدرالی و بخش اجرایی است. با اینکه بطور رسمی تنها یک عضو کابینه رئیس‌جمهور محسوب می‌شود، اما صدراعظم اتریش از بیشترین قدرت سیاسی در سیاست اتریش برخوردار است. صدراعظم اتریش، رهبر حزبی‌ست که بیشترین رأی را در شورای ملی اتریش کسب کرده باشد. درحال حاضر صدراعظم اتریش کریستیان کرن (Christian Kern) است.

معاون رئیس‌جمهور

در سیاست اتریش، معاون رئیس‌جمهور که در زبان آلمانی بصورت Vizekanzler(فیتسه‌کانتسلا) خوانده می‌شود، عضوی از دولت فدرالی ‌ست و بعنوان قائم‌مقام صدراعظم اتریش فعالیت می‌کند. درحال حاضر معاون رئیس‌جمهور اتریش، وولفگانگ برانداشتتار (Wolfgang Brandstetter) است.

دولت فدرال

یکی از وظایف دولت فدرالی، تهیه پیش‌نویس قانونی است که سپس به پارلمان اتریش ابلاغ می‌شود. دولت فدرالی توسط صدراعظم فدرال (Bundeskanzler) مدیریت می‌شود. صدراعظم فدرال همراه با معون رئیس‌جمهور، وزرای فدرال و وزرای ایالتی، به انجام کارهای مدیریتی دولت می‌پردازند.

فرمانداران ایالتی

پس از دولت فدرالی، فرمانداران ایالت‌های اتریش از بالاترین قدرت اجرایی برخوردارند. فرمانداران مرد Landeshauptmannو فرماندران زن Landeshauptfrauنامیده می‌شوند.

دیوان عدالت اتریش

مانند سایر کشورها، 4 مقام قضایی در سیاست اتریش وجود دارند که به ترتیب قدرت از کمترین به بیشترین عبارتند از:

دادگاه‌های ناحیه‌ای (Bezirksgericht)، دادگاه‌های ایالتی (Landesgericht)، دادگاه ایالتی ارشد (Oberlandesgericht) و دادگاه عالی (Oberster Gerichtshof)

دیوان عدالت اداری (Verwaltungsgericht) به اختلافات مرتبط با تصمیمات اتخاذ شده توسط مقامات اجرایی رسیدگی می‌کند.

حقوق ابتدایی مردم اتریش

تمامی شهروندان اتریش از حقوق ابتدایی که در قانون اساسی اتریش آمده، برخوردارند. برا اساس این حقوق: "تمامی شهروندان درمقابل قانون یکسان هستند. روی هیچ یک از شهروندان براساس سن، جنسیت، ملیت، طبقه اجتماعی یا مذهب تبعیض قائل نخواهد شد."

در سال 1958، کشور اتریش در حمایت از کنواسیون حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی در شورای اروپا اقدام نمود.