پارلمان بریتانیا
پارلمان بریتانیا بالاترین نهاد قانون‌گذاری در پادشاهی متحد و مستعمرات آن است. پارلمان بریتانیا از دو مجلس عوام و اعیان تشکیل شده که کاخ وست‌مینیستر، جایگاه برگزاری جلسات هردو مجلس عوام و مجلس عیان، اما در تالارهای مختلف محسوب می‌شود.
اعضا و نمایندگان مجلس عوام هر 6 سال توسط مردم انتخاب می‌شوند. اما مجلس اعیان از لُردها و روحانیون بلندپایه تشکیل شده و اعضای این مجلس توسط مردم انتخاب نمی‌شوند. نمایندگان هردومجلس عوام و اعیان، مانند نمایندگان مجالس سایر کشورها، از مصونیت پارلمانی برخوردارند؛ به این معنا که به جهت انجام وظایف نمایندگی خود، قابل پیگرد از سوی دادگاه نیستند. بطور کلی مجلس عوام از اهمیت بیشتری نسبت به مجلس اعیان برخوردار بوده و قدرت مجلس اعیان محدود شده است؛ ولیکن هردو مجلس مسئول وضع قوانین و دیگر وظایف هستند.
بالاترین مقام در پارلمان پادشاه یا ملکه است. گرچه این مقام کاملاً تشریفاتی‌ست و ملکه الیزابت دوم از هرگونه دخالت و تصمیم‌گیری در امور کشوری، منع گردیده است.
تاریخچه پارلمان بریتانیا
در قرون وسطی و اوایل عصر مدرن، هر چهار پادشاهی انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند دارای پارلمان‌های مجزا از یکدیگر بودند. پس از آنکه ولز در قرن پانزده، اسکاتلند در قرن هفده و ایرلند در قرن 18 با انگلستان متحد گردیدند، تصمیم به تشکیل پارلمانی مشترک گرفته شد. این پارلمان برروی تمام کشورهای پادشاهی متحد، تسلط خواهد داشت.
تاریخچه پارلمان انگلستان
ریشه‌ی تشکیل پارلمان در انگلستان، به دوران انگلوساکسون‌ها باز می‌گردد. در سال 1066، یک سیستم فئودالی یا ارباب – رعیتی ایجاد شد که در آن، قوانین پیش از تصویب به تأیید شخصیت‌های صاحب نفوذ و کلیسا می‌رسید. در سال 1215 اولین منشور قانونی انگلیس بنام منشور کبیر یا مگنا کارتا توسط پرنس جان به تصویب رسید. طبق این منشور (که کاملاً به نفع فئودال‌ها و بارون‌ها تنظیم شده بود) شاه نمی‌توانست اقدام به اخذ مالیت یا خراج‌بندی بطور خودسرانه کند. او می‌بایست پیش از هر اقدامی، نظر مساعد شورای سلطنتی، که بعدها به شکل پارلمان درآمد را کسب می‌کرد.
در سال 1265 نخستین انتخابات پارلمانی صورت پذیرفت. در این انتخابات حق رأی برای تمام حوزه‌های انتخاباتی کشور یکسان بود. همچنین در زمان سلطنت ادوارد سوم، پارلمان به دو قسمت مجزا تقسیم گردید؛ یک مجلس شامل اشرافیان و مقامات عالی مذهبی و دیگری شامل شهروندان و شوالیه‌ها. همانند ساختار پارلمانی امروزی.
پس از آنکه چارلز اول پس از جیمز اول به قدرت رسید و جنگ‌های سه پادشاهی را به راه انداخت، با مخالفت شدید پارلمان مواجه شد و همین موضوع باعث ایجاد جنگ داخلی انگلستان شد. پس از آنکه چارلز اول اعدام شده و کرامول به قدرت رسید، مجلس لُردها (مجلس اعیان) را منسوخ گرداند و مجلس عوام نیز تحت کنترل او در آمد. اما پس از مرگ او، نهضت تجدید سلطنت انگلستان پادشاه و مجلس اعیان را به صحنه بازگرداند.
مجلس عوام بریتانیا House of Commons in United Kingdom
نمایندگان مجلس انگلستان، جلسات خود را در مجلس عوام پادشاهی متحد که در کاخ وست‌مینیستر قرار دارد، برگزار می‌کنند. این مجلس (که بعنوان خانه مردم نیز از آن یاد می‌شود) بصورت ثابت 650 کرسی دارد و رنگ مشخصه‌ی آنها سبز است. انتخابات نمایندگان مجلس در بریتانیا در یک انتخابات یک مرحله‌ای صورت می‌گیرد. هریک از حزب‌های موجود در بریتانیا، نمایندگان خود را معرفی و تبلیغ نموده و هریک از نامزدها که آرای بیشتری را کسب کنند، وارد مجلس عوام بریتانیا خواهند شد. متقاضیان بطور مستقل نیز می‌توانند در انتخابات شرکت کنند، اما شانس آنها در رقابت با دیگر نامزدها، بسیار ناچیز خواهد بود. بغیر از یک نماینده مستقل، یازده حزب سیاسی مختلف در نمایندگانی در مجلس عوام دارند. حزب محافظه‌کار، حزب کارگر و حزب ملی اسکاتلند، سه حزب بزرگ این مجلس هستند.
طبق قانون‌گذاری پارلمانی که در سال 1911 به تصویب رسید، دولت باید در درجه اول باید درمقابل مجلس عوام پاسخگو باشد. اگرچه این مجلس بطور مستقیم و رسمی نخست‌وزیر را انتخاب نمی‌کند، اما طبق مشاهدات سال‌های گذشته، نخست‌وزیر فقط تا زمانی در این سمت باقی می‌ماند که حمایت اکثر اعضای مجلس عوام را داشته باشد.
نخست‌وزیر باید به مجلس عوام پاسخگو باشد و از حمایت اکثریت این مجلس برخوردار باشد. هر زمان که دفتر نخست‌وزیری خالی باشد، پادشاه شخصی را که حمایت اکثریت اعضای مجلس عوام را داراست و یا رهبر بزرگترین حزب در این مجلس است را به منصب نخست‌ویزی می‌رساند. بر اساس معاهدات از سال 1963، نخست‌وزیر همواره عضو مجلس عوام است، نه اعیان.
پادشاهی متحد بریتانیا به 650 حوزه انتخاباتی تقسیم شده است؛ 533 حوزه انتخاباتی در انگلستان، 59 حوزه در اسکاتلند، 40 حوزه در ولز و 18 حوزه در ایرلند شمالی. از سال 1950، از هر یک از حوزه‌های انتخاباتی بریتانیا، یک نماینده به مجلس عوام راه می‌یابد.
سخنگوی مجلس عوام، وظیفه ریاست این مجلس را دارد. با اینکه رئیس مجلس عوام خود از نمایندگان مجلس است، اما پس منتصب شدن به این سمت باید گرایش‌های سیاسی خود را کنار گذاشته و کاملاً بی‌طرف عمل کند. وظیفه ریاست مجلس عوام، مدیریت بحث‌های این مجلس، تعیین نوبت نمایندگان و کنترل بی‌نظمی نمایندگان در صورت وجود بحث و جدل است.
مجلس اعیان بریتانیا House of Lords in United Kingdom
مجلس اعیان بریتانیا یا مجلس لُردها، تالار دوم پارلمان بریتانیا محسوب می‌شود. برخلاف مجلس عوام، اعضای این مجلس دارای تعداد مشخصی نیست و ممکن است هربار تغییر کند. در سال 2016 مجلس اعیان بریتانیا شامل 800 عضو بود. همانطور که گفته شد اعضای این مجلس توسط مردم انتخاب نمی‌شوند. 92 تن از اعضای این مجلس، بصورت موروثی پست نمایندگی را در اختیار دارند. اما اکثریت این مجلس را افرادی تشکلیل می‌دهند که دارای عناوینی مانند دوک، مارکی، کنت، ویسکنت، بارون یا اسقف هستند.
وظیفه اصلی اعضای مجلس اعیان، بررسی و تبادل نظر درباره قوانین پیشنهادی جدید است تا عادلانه بودن آنها تأیید گردند. برخی از قوانین ابتدا به مجلس اعیان فرستاده می‌شوند تا حجم کاری میان دو مجلس عوام و اعیان، تعادل برقرار شود.
دولت بریتانیا
در دموکراسی پارلمانی بریتانیا، قوه مجریه و قوه مقننه ارتباط تنگاتنگ و مستقیمی با یکدیگر دارند. حزبی که در مجلس عوام بتواند بیش از نیمی از اعضا را تشکیل دهد، دولت را تشکیل داده و اداره کشور را در دست می‌گیرد. رهبر این حزب معمولاً به پست نخست وزیری بریتانیا می‌رسد و از میان دیگر نمایندگان، افرادی را برای پست‌های مهم و کلیدی در وزارتخانه‌خانه دولت، منصوب می‌کند. اگر هیچ حزبی موفق به کسب 50% یا بیشتر کرسی‌های مجلس عوام نشود، مجلس برآمده را مجلس بدون اکثریت می‌نامند و احزاب مختلف با تشکیل ائتلاف، نخست‌وزیری از میان خود انتخاب می‌کنند.
کابینه دولت
کابیته دولت بریتانیا حدود 20 عضو دارد و هسته مرکزی تصمیم‌گیری‌های دولت به شمار می‌رود. اعضای کابینه اغلب از نمایندگان مجلس عوام انتخاب شده و احتمال کمی وجود دارد که این اعضا از مجلس اعیان برگزیده شوند. مسئولیت کابیته دولت بریتانیا آنست که از تصمیم‌های اتخاذ شده، حمایت کنند.
در نظام مشروطه سلطنتی بریتانیا، پادشاه یا ملکه و تمام خانواده او بطور کامل از انجام فعالیت‌های سیاسی و یا دخالت در تصمیم‌گیری دولت معاف هستند و حق رای نیز ندارند. تنها تعهد مرسوم دولت به سلطنت آنست که نخست‌وزیر بریتانیا می‌بایست هفته‌ای یکبار آنها را در جریان امور قرار بدهد. مقام سلطنت بریتانیا حق ورود به مجلس عوام را نیز ندارند. محل حضور آنها در مجلس اعیان است.
بطور کلی با اینکه مقام سلطنتی بریتانیا رسماً شخص اول کشور به شمار می‌رود، ولی تنها نماینده دولت منتخب به شمار می‌رود و متن تمام سخنرانی‌های رسمی وی را کارگزاران دولت تهیه می‌کنند.