برگزیت و تأثیرات آن بر مهاجرت به انگلستان

در رفراندومی که به منظور خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا برگزار شد، یکی از مهم‌ترین بحث‌هایی که حول برگزیت اتفاق می‌افتد درمورد اینست که انگلستان و در کل، کشور پادشاهی متحد، کنترل بیشتری روی تعداد مهاجرت‌هایی که به این کشور صورت می‌گیرد را به نسبت دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا، خواهند داشت. بسیاری از مردم نگران این موضوع هستند که افزایش مهاجرت به بریتانیا باعث پائین آمدن دستمزدها و کیفیت زندگی خواهد شد.

نکاتی درمورد افزایش مهاجرت به انگلستان در سال‌های اخیر

از 20 سال گذشته، میزان مهاجرت به انگلستان و دیگر کشورهای بریتانیا، افزایش چشمگیری داشته و این افزایش بیشتر شامل مهاجران غیر اروپایی می‌شود.

بین سال‌های 1995 تا 2015، در آمار مهاجرت به انگلستان و سایر کشورهای بریتانیا، مهاجرانی که از خارج از کشورهای عضو اتحادیه اروپا وارد این کشور شدند، سه برابر شد و از 0.9 میلیون نفر به 3.3 میلیون نفر افزایش یافت. در سال 2015، مهاجرت به بریتانیا از کشورهای عضو اتحادیه اروپا 172.000 نفر بود؛ مقداری کمتر از مهاجرت 191.000 نفری از کشورهای خارج این محدوده. سهم مهاجران اروپایی در جمعیت بریتانیا از 1.5% به 5.3% افزایش پیدا کرده و همچنین در میان جمعیت دارای سن کار (از 16 تا 64 سال)، افزایشی از 1.8% تا 6.3% داشته است. همچنین پس از اینکه کشورهای اروپایی A8* در سال 2004 به اتحادیه اروپا پیوستند، نرخ مهاجرت به انگلستان و سایر کشورهای پادشاهی متحد از طرف کشورهای عضو اتحادیه اروپا، افزایش چشمگیری پیدا کرده است. در سال 2015، حدود 29% از مهاجران بریتانیا، لهستانی بودند.

بر طبق آمار رسمی ONS، تخمین مهاجرت خالص (تفاضل مهاجرت به درون و مهاجرت به خارج از بریتانیا) در بریتانیا در دسامبر 2016، حدود 248.000 نفر با فاصله اطمینان 95درصدی 41.000 نفر بود. درحالیکه مهاجرت خالص بریتانیا در دسامبر 2015، حدود 322.000 نفر با فاصله اطمینان 38.000 نفر اندازه‌گیری شده بود. این کاهش 80 هزار نفری مهاجرت به بریتانیا، 50% بخاطر کاهش مهاجرت به بریتانیا و 50% بخاطر مهاجرت از بریتانیا به سایر کشورها است.

مهاجرانی که از اتحادیه اروپا به انگلستان و بطور کلی به بریتانیا مهاجرت می‌کنند، از بومیان انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی، جوان‌تر، تحصیل‌کرده‌تر کاری‌تر هستند و از بومیان این کشورهای تقاضای مزایای رفاهی کمتری دارند. حدود 44% از مهاجران دارای مدرک دانشگاهی هستند. این رقم در مقایسه با تعداد 23% افراد تحصیلکرده انگلستان و بریتانیا قرار می‌گیرد. همچنین تنها 11% از کسانی که در بریتانیا بدنیا آمدند در لندن، پرجمعیت‌ترین شهر انگلستان و بریتانیا زندگی می‌کنند؛ در حالیکه یک سوم جمعیت مهاجران اروپایی در شهر لندن سکونت دارند.

بسیاری از مردم نگران این موضوع هستند که مهاجرت به انگلستان باعث کاهش فرصت‌های شغلی و دستمزد برای کارمندان بومی انگلستان (بریتانیا) می‌شود. اما مهاجران موادغذایی و خدمات مصرف می‌کنند که خود باعث تقاضا و در نتیجه افزایش فرصت‌های شغلی در این کشور می‌شود. بنابراین نمی‌توان تنها به آمارها تکیه زد و پس از گذشت زمان و کسب تجربیات مشخص می‌شود که افزایش مهاجرت به بریتانیا تأثیرات مثبتی بر بومیان کشور خواهند گذاشت یا منفی؟

آمارهای جدید نشان می‌دهند در شهرهایی که دارای بیشترین تعداد ساکنین مهاجر اروپایی هستند، تغییراتی در تعداد فرصت‌های شغلی و میزان دستمزد آنها برای بومیان بریتانیا بوجود نیامده و دلیل افت دستمزدها و فرصت‌های شغلی در انگلستان و بریتانیا در سال 2008 بخاطر بحران مالی جهانی و بهبود ضعیف بحران در آن سال است، نه بخاطر افزایش مهاجرت. اما اگر تعداد مهاجرین کم‌سواد و کم‌مهارت افزایش پیدا کند، می‌تواند باعث افزایش نرخ بیکاری و پائین آمدن دستمزدها، هم در بین مهاجران و هم در جمعیت کل می‌شود.

مهاجران اروپایی بیشتر از اینکه از دولت مزایای رفاهی دریافت کنند، مالیات می‌پردازند که نتیجه‌ی آن بهبود کمبود بودجه‌ی دولت انگلستان و درکل دولت بریتانیاست. همچنین مهاجران تأثیرات منفی واقعی روی خدمات محلی مانند جرم، تحصیلات، سلامت یا تهیه مسکن عمومی ندارند.

کشورهای اروپایی که به بازار تک** دسترسی دارند، طرفنظر از اینکه عضو اتحادیه اروپا هستند (مانند آلمان) یا بیرون آن (مانند نروژ و سوئیس) باید به شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا اجازه رفت و آمد بدون محدودیت، بدهند. پس از برگزیت دیگر این امکان درمورد کشور بریتانیا صدق نخواهد کرد.

بحران پناهندگیان، ارتباطی با عضویت در اتحادیه اروپا ندارد. پناهندگان انگلستان حق زندگی در آلمان را ندارند و بالعکس؛ زیرا انگلستان عضو کشورهای شینگن نمی‌باشد و مهاجران نمی‌توانند بدون بررسی و ارزیابی از مرزهای این کشور و سایر کشورهای بریتانیا عبور کنند.

تأثیر برگزیت بر مهاجرت به انگلستان؛ مثبت یا منفی؟

متخصصان گفته‌اند احتمال اینکه نرخ مهاجرت به بریتانیا در سال‌های پس از برگزیت کاهش پیدا کند، بسیار کم است. طبق نظریات، اتمام آزادی رفت و آمد درمورد بازار تک در انگلستان و بریتانیا تأثیری حاشیه‌ای بر میزان مهاجرت می‌گذارد. طبق اتاق فکر Global Future، اگر مهاجران و دانشجویانی که برای ملحق شدن به خانواده‌شان قصد مهاجرت دارند را از آمار کنار بگذاریم، مهاجرت خالص کاهش کوچکی پیدا می‌کند.

این در حالیست که بریتانیا از ابتدای مذاکرات، محدودیت‌های شدیدی را برای مهاجرت به انگلستان و دیگر کشورهای بریتانیا اعمال کرد و وضعیت پناهجویان بریتانیا، رو به زوال است.

این اتاق فکر پیش‌بینی می‌کند در سال آینده حدود 15% از میزان مهاجرت خالص کاسته شود، اما معاملات تجاری میان بریتانیا و سایر کشورها، اثرات این کاهش مهاجرت را تا حدی خنثی می‌کند. آنها اینطور ارزیابی می‌کنند که اگر تمام عاملان درنظر گرفته شود، احتمال کاهش مهاجرت خالص بسیار کم خواهد بود. و با اینکه اتمام آزادی رفت و آمد برای کسانی که می‌خواهند بریتانیا کنترل بیشتری در مرزهای خود داشته باشد، ممکن است تنها توهم کنترل بوجود بیاید.

این گزارشات نشان می‌دهد که به احتمال زیاد، دولت بریتانیا از وضع قوانین جدید برای مهاجرت و کنترل مرزها پس از برگزیت صرفنظر کرده و مهاجرت‌ها به این کشور ادامه پیدا کند. همچنین برنامه استفاده از کارگران بامهارت و بدون مهارت کشورهای عضو اتحادیه اروپا متوقف نشده و 80.000 کارگر همچنان اجازه کار را در انگلستان و سایر کشورهای بریتانیا خواهند داشت. همچنین نتیجه وضع قوانین مهاجرتی سخت‌گیر، کاهش مهاجرت‌ها خواهد بود، اما از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست.

به عقیده یکی از وزرای بازرگانی پیشین بریتانیا عضو حزب کارگر، با اینکه مقررات جدیدی پس از برگزیت برای مهاجرت برنامه‌ریزی خواهد شد، اما بریتانیا هنوز هم به مهاجران داخل و خارج اتحادیه اروپا نیاز دارد و این حقیقتی نیست که از مردم پنهان شود. همچنین طبق گفته‌های رهبر حزب لیبرال، هزینه‌ای که خروج از بزرگترین بازار تک جهان برای بریتانیا به دنبال دارد، رقمی بیشتر از 200 میلیارد پوند در بازه‌ی زمانی 15 ساله است.

بطور کلی نتیجه متفاوت پیش‌بینی‌ها نشان از آنست که درحال حاضر امکان ارزیابی نتایج طولانی‌مدت برگزیت بصورت دقیق وجود ندارد و هیچکس بطور قطع نمی‌تواند آثار آن را پیش‌بینی کند. در اینجا سؤال دیگری نیز ذهن متقاضیان مهاجرت به انگلستان و یا حتی خود مردم بریتانیا را نیز به خود مشغول می‌کند.

آیا مردم بریتانیا از نتایج برگزیت راضی هستند؟

 در 23 ژوئن مارس 2016 یک همه‌پرسی در بریتانیا با موضوع خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا برگزار شد و 52% از مردم، با این برنامه موافقت کردند. در 29 ما مه 2017، ماده پنجم معاهده لیسبون رسماً به اجرا درآمد و بریتانیا تا مارس سال 2019 بطور کامل از اتحادیه اروپا خارج می‌شود.

اما از زمان تصمیم بریتانیا برای برگزیت، تغییراتی همه‌جانبه در این کشور بوجود آمد. تورم بالا رفت و بیکاری افزایش پیدا کرد. اوضاع مهاجرت نیز تعریفی ندارد. بطوریکه حتی برخی از کسانی که به برگزیت رای داده بودند، حالا ناراضی‌اند و از رأی که دادند، پشیمان. در این میان اما کسانی هم پیدا می‌شوند که به روند مذاکرات باور دارند و امیدوراند در آینده‌ای نه چندان دور، اوضاع انگلستان و سایر کشورهای بریتانیا رو به سامان برود. هر دو گروه توجیهات و دلایل خوبی برای اثبات خواسته و امیدهایشان دارند و تعدادشان تقریباً با یکدیگر برابر است. اما دسته‌ی سومی از افراد نیز وجود دارند که هیچ نظری به برگزیت نداشته و نمی‌دانند چه پیش خواهد آمد.

هشتگ #Bregret به یکی از ترندهای شبکه‌های مجازی تبدیل شده. واژه‌ی بریگرت (Bregret) از ترکیب B در بریتانیا و Regret به معنای پشیمانی بوجود آمده. یک نظرسنجی توسط شبکه Sky News اواخر سال 2016 میان 3276 نفر انجام شد که نتایج بصورت زیر بود:

- 67% از آنها عقیده دارند کشور از گذشته غمگین‌تر شده و تنها 8% به شادتر شدن بریتانیا پس از برگزیت اعتقاد دارند.

- 57% مردم تصور می‌کنند نژادپرستی در بریتانیا افزایش یافته و تنها 6% به کاهش آن معتقدند.

- 70% تصور دارند تفرقه بین مردم بریتانیا بیشتر از متحد شدن آنها می‌شود.

- تنها 27% اعتقاد دارند وضعیت اقتصادی کشور پس از خروج از اتحادیه اروپا بهبود می‌یابد.

- تنها 11% فکر می‌کنند دولت در پیشبرد مذاکرات برگزیت، کارش را درست انجام می‌دهد.

- تنها 22% بر این باورند که قرار است به نتایج خوبی برسند.

اما در یک نظرسنجی که در همین شبکه و چند ماه قبل، پس از به اجرا درآمدن ماده 50 معاهده لیسبون صورت گرفت، 50% از مردم از نتیجه راضی و بوده و 36% ناراضی‌اند. 14% باقیمانده نمی‌دانند راضی‌اند یا ناراضی. التبه به نسبت اکثریت 52 درصدی موافق برگزیت، این آمارها هنوزهم کم بنظر می‌رسد. همچنین در این نظرسنجی، حدود42% از شرکنت‍کنندگان تصور دارند برگزیت تأثیر منفی روی اقتصاد بریتانیا می‌گذارد و 36% فکر می‌کنند برگزیت دارای مزایای اقتصادی بسیاری است.

یکی از استادان دانشگاه انگلیای شرقی به این عقیده است که مردم نمی‌توانند در این مقطع زمانی بریگرت را احساس کرده و از تغییرات ناخشنود باشند، زیرا تاکنون تغییرات اصلی رخ نداده است.

* کشورهای A8 یا EU8 گروهی مشتکل از 8 کشور، از ده کشوری هستند که در سال 2004 به اتحادیه اروپا پیوستند. این 8 کشور شامل جمهوری چک، لهستان، مجارستان، استونی، لتونی (لاتویا)، اسلواکی، اسلوونی می‌شوند. دلیل جداسازی این کشورها با دو کشور دیگر (قبرس و مالت) بخاطر سرانه دستمزد بسیار پائین در این کشورها بود و انتظار می‌رفت پس از پیوستن این کشورها به اتحادیه اروپا، سیل عظیمی از مهاجرت به دیگر کشورهای ثروتمند این اتحادیه توسط مردمان این کشورها صورت بگیرد. که همین اتفاق نیز رخ داد.

** بازار تک یا بازار مشترک به بازاری گفته می‌شود که کشورهای عضو آن، مرزهای فیزیکی خود را تنها برای انجام تجارت و خدمات و تسریع آنها، از میان برده‌اند.