سیستم آموزشی انگلستان

نظام آموزشی انگلستان از خیلی جهات با نظام آموزشی ایران، دارای تفاوت است. 

انگلستان، مانند دیگر کشورهای بریتانیا، دارای مدارس غیرانتفاعی (خصوصتی) و دولتی (عمومی) است و همچنین دارای سیستم آموزش در منزل نیز می‌باشد. والدین دانش‌آموزان می‌توانند انتخاب کنند فرزندشان در کدامیک به تحصیل بپردازد. تفاوت مدارس غیرانتفاعی و دولتی انگلستان، مانند ایران است.

سیستم آموزشی انگلیس، از سیستم آموزشی کلی بریتانیا و کشورهای مشترک‌المنافع برداشت شده است. این سیستم حاوی پنج بخش کلی است که هرکدام از این بخش‌ها می‌توانند به چند پایه دیگر تقسیم شوند. شروع تحصیلات برای کودکان از پنج سال به بالا، الزامی است.

- بخش سال‌های اولیه (کودکستان) - 3 تا 5 سال

- بخش تحصیلات ابتدایی – از 5 تا 11 سال؛ پایه اول (کودکان) از 5 تا 7 سال، پایه دوم (نوجوانان) از 7 تا 11 سال

- بخش تحصیلات متوسطه – از 11 تا 16 سال؛ پایه سوم از از 11 تا 14 سال، پایه چهارم از 14 تا 16 سال، پایه پنجم برای تحصیلات بیشتر از 16 سال از 16 تا 18 سال

- بخش تحصیلات عالی یا دانشگاهی؛ از 18 سال به بالا

باید توجه داشت که «تحصیلات» تا سن 18 سالگی اجباری است، اما «مدرسه» تنها تا 16 سالگلی اجباری است؛ بنابراین تحصیلات پس از 16 سالگلی، به چندین شکل مختلف انجام می‌پذیرد. این تحصیلات می‌تواند آکادمیک یا بصورت فنی و حرفه‌ای باشد. در سن 16 سالگلی، تمام دانش‌آموزان در آزمون GSCE یا دیگر آزمون‌های سطح یک دوم شرکت می‌کنند. پس از این آزمون، دانش‌آموز می‌تواند تصمیم بگیرد که به تحصیلات کالج و دانشگاهی ادامه دهد یا مدرسه را به پایان رسانیده و وارد دنیای کار شود.

برای ادامه تحصیلات پس از 16 سالگلی، دانش‌آموزان وارد کالج شده (که آن را تحصیلات تکمیلی نیز می‌نامند) و مدرک سطح A خود را دریافت می‌کنند. این مدرک معادل دیپلم در اغلب کشورهای دیگر است و پس از آن دانش‌آموزان می‌توانند وارد دانشگاه شوند.

اغلب دانش‌آموزان سایر کشورها، پس از تکمیل دوره متوسطه در کشور خود و دریافت مدرک دیپلم، می‌توانند بصورت مستقیم وارد بخش تحصیلات عالی شوند. این بخش شامل دانشگاه‌ها می‌شود.

GCSE چیست؟

GCSE یا General Certificate of Secondary Education در سیستم آموزشی مدارس انگلستان، گواهی عمومی آموزش ثانوی است. این دوره آموزشی در پایه چهارم از بخش تحصیلات متوسطه قرار دارد و حداقل سن برای ورود به این دوره‌ها، 14 سال است. از 14 تا 16 سال، دانش‌آموزان در این مقطع به تحصیل می‌پردازند که شامل امتحان‌های مختلف برای بررسی استعداد و توانایی‌های دانش‌آموز است.

دانش‌آموزان بین‌المللی که برای تحصیل در مقطع متوسطه وارد انگلستان می‌شوند، هم می‌توانند از سن 11 سالگلی در این کلاس‌ها شرکت کرده، و یا تا 13 سالگی صبر کنند و پس از به اتمام رساندن یک سال تحصیلی در مدرسه، وارد دوره‌های GCSE شوند.

پیش از دوره‌های GSCE، یعنی از 11 تا 14 سالگی، دانش‌آموزان موضوعات گسترده‌ای از قبیل موسیقی، ریاضیات، علوم، زبان انگلیسی و غیره را در برنامه درسی خود دارند. پس از 14 سالگی و شروع دوره‌های GCSE، دانش‌آموز می‌تواند توانایی اصلی خود را در بخشی از این زمینه‌ها بروز دهد.

معمولا دانش‌آموزان در این دوره، پنج درس یا Subject انتخاب می‌کنند. این درس‌ها می‌تواند از قبیل زیر باشد؛ فرانسه، آلمانی، مطالعات کسب و کار، طراحی، تکنولوژی، موسیقی، ورزشی، علوم، جغرافیا، تاریخ و دیگر موراد از این دست. در مدرسه‌های دولتی، دانش‌آموزان معمولاً از 5 تا 10 درس مطابق علاقه و توانایی‌هایشان برمی‌دارند. اما در مدارس غیرانتفاعی که نتیجه بهتری از مدارس دولتی دارند، دانش‌آموزان حتی 11 تا 12 درس برمی‌دارند. این درس‌ها اغلب درس‌های آکادمیک هستند تا درس‌های هنری.

نمره دوره GCSE به صورت ۸۰% نمرات امتحانات نهایی که به صورت سراسری در انگلستان برگزار می شود و ۲۰% فعالیتهای کلاسی دانش آموز محاسبه می گردد.

درواقع آزمون GCSE در نظام آموزشی انگلیس، مانند به آزمون کنکور در ایران است. پس از دوره دوساله GCSE و آزمون آن، دانش‌آموزان دو انتخاب دارند، یا دو سال در کالج ادامه تحصیل داده تا به سطح پیشرفته یا GCE Advanced level برسند و شانس ورود به دانشگاه را داشته باشند، و یا درس را رها کرده و مشغول به کار شوند. ادامه تحصیل آنها یا می‌تواند بصورت آکادمیک و یا بصورت فنی و حرفه‌ای باشد. پس از اتمام این دوره‌های تحصیلات تکمیلی، دانش‌جویان یا می‌توانند پس از تحصیلات آکادمیک وارد دانشگاه شده و یا پس از تحصیلات فنی و حرفه‌ای، به تحصیل در زمینه‌ی دیگری در همین بخش ادامه دهند.

تحصیلات آکادمیک

پس از آزمون GCSE، دانش‌آموزانی که قصد ادامه تحصیل در انگلستان را دارند، وارد قسمت فرم ششم یا 6^th Form در همان مدرسه می‎‌شوند. اگر مدرسه فرم ششم نداشته باشد، کالج‌های فرم ششمی بسیاری در انگلستان وجود دارند که همان واحدها را به متقاضیان، ارائه می‌دهند. در این دوره، دانش‌آموزان به ادامه تحصیل در سطح پیشرفته یا A-level می‌پردازند که لازمه‌ی ورود به تحصیلات عالی یا همان دانشگاه‌هاست.

تحصیلات A-level مانند GCSE، دوساله است و دارای دو جزء است؛ A-level های تمام و AS-level های نیمه‌تمام. بطور کلی، دروس A-level شامل 6 واحد یا باصطلاح Module است و دروس AS-level شامل سه واحد.

معمولاً دانش‌آموزان دو یا سه واحد در این دوره برمی‌دارند. اما با توجه به توانایی و علاقه‌شان، می‌توانند واحدهای بیشتری نیز بردارند. دانش‌آموزان مدارس غیرانتفاعی عموماً پنج واحد A-level انتخاب می‌کنند. برای ورود به دانشگاه‌های انگلستان، دانش‌آموز باید دو واحد از واحدهای انتخابی را با موفقیت پشت سر بگذراند.

تحصیلات فنی و حرفه‌ای

دانش‌آموزانی که قصد ادامه تحصیل بصورت آکادمیک را ندارند، می‌توانند در دوره‌های فنی و حرفه‌ای شرکت کنند. در این دوره‌ها، بیشتر به واحدهای عملی پرداخته می‌شود تا تئوری. محبوب‌ترین برنامه‌های مربوط به دوره‌های فنی و حرفه‌ای بصورت زیر اند:

- BTEC Awards

- National Vocational Qualification (NVQ)

- City and Guilds Qualification

- Apprenticeships

از آنجایی که اغلب دانش‌آموزان بین‌المللی پس از گذراندن آزمون GCSE وارد دوره‌های آکادمیک می‌شوند، بنابراین اطلاعات زیادی درمورد برنامه‌ی دوره‌های فنی و حرفه‌ای در دسترس نیست. برای اطلاعات بیشتر به وبسایت هرکدام از برنامه‌های بالا مراجعه نمائید.

تحصیلات عالی یا تحصیلات دانشگاهی در انگلستان

انگلستان دارای طیف وسیع و گوناگونی از مراکز آموزش عالی است و موقعیت‌های تحصیلی فراوانی را برای دانشجویان خارجی فراهم آورده است. در انگلستان بیشتر از یک سوم کل دانش‌آموزان به یکی از شکل‌های مختلف آموزش عالی راه پیدا می‌کنند، بنابراین رقابت در این دوره بسیار بالاست و بهتر از هرچه زودتر برای ثبت‌نام اقدام نمائید.

تحصیل در مقطع اول دانشگاهی، کارشناسی 

طبق سیستم آموزشی انگلستان، اغلب دوره‌های کارشناسی، سه ساله به اتمام می‌رسند. اما دوره‌های فشرده یا دوره‌های ساندویچی (Sandwich Course) به محبوبیت بالایی دست یافتند. این دوره‌ها شامل سه سال تحصیل دانشگاهی و یک سال کسب تجربه کاری است. معمولاً در سال سوم به این تجربه کاری پرداخته می‌شود. لازم به ذکر است که دانش‌آموزانی که دارای نمره A-level نیستند، می‌توانند یک سال ابتدایی یا پیش‌دانشگاهی (Foundation Year) بگذرانند که درمجموع تحصیل آنها در دانشگاه، تا چهار سال به طول خواهد انجامید.

در انتهای مقطع کارشناسی، یکی از دو مدرک افتخاری Honours یا معمولی Ordinary به دانشجو اعطا می‌شود. بدیهی‌ست که ارزش مدرک Honours از Ordinary بالاتر خواهد بود.

تحصیل در مقطع دوم دانشگاهی، کارشناسی ارشد

طول دوره‌های کارشناسی ارشد معمولاً کمتر از دوره‌های کارشناسی است. همچنین میزان استقبال از آنها نسبت به دوره‌های کارشناسی، پائین‌تر می‌باشد. اما برخی از دوره‌های حرفه‌ای مانند داروسازی، دامپزشکی، حقوق و غیره ممکن است تا 5 سال بطول بیانجامند.

برای ورود به دوره‌های کارشناسی ارشد، نیازی به آزمون نیست و صلاحیت دانشجویان برطبق نمرات آنها در دوره کارشناسی سنجیده می‌شود. همچنین از آنها مصاحبه‌ای صورت گرفته و مدارکی از قبلی اظهار نامه، توصیه نامه، رزومه و مواردی از این قبیل که در صفحه ویزای تحصیلی انگلستان ذکر شد، می‌تواند این امر را تسهیل بخشد. دوره‌های کارشناسی به دوصورت «درس و پژوهش» و «پژوهش» ارائه می‌شوند.

در دوره‌های درس و پژوهش (By Course) دانشجو پس از شش ماه حضور موثر و موفق در کلاس و امتحانات، پژوهش کوتاه‌مدتی را انتحاب می‌کند. پس از دفاع موفقیت‌آمیز از پروژه خود، به دریافت مدرک کارشناسی ارشد یا Masters نائل می‌شود.

در دوره‌های پژوهشی (By Research) دیگر کلاس درسی درکار نبوده و تنها کار پژوهشی ارائه می‌شود. طول این دوره معمولاً دو سال است.

لازم به ذکر است که مقطع کارشناسی ارشد در سیستم آموزشی انگلستان، خود دارای سه زیرمقطع Graduate، Post-Graduate و Master است که Master معادل فوق‌لیسانس می‌باشد.

تحصیل در مقطع سوم دانشگاهی، دکترا

دوره دکترا در انگلستان یا منحصراً با پژوهش است(PhD/DPhil) و یا با پژوهش و کار(Professional Doctorates). در این پژوهش باید چیزی اختراع و یا مجهولی کشف شود. مدت میانگین دوره دکترا سه سال است و برای ورود به این دوره، نیاز به مدرک Master یا کارشناسی ارشد است. در سال 2001 یک نوع جدید از تحصیل در مقطع دکترا معرفی شد که شامل پژوهش و تدریس در کلاس‌های کارشناسی ارشد بود. این نوع 4 سال بطول می‌انجامد.